Kırmızı ve Beyaz yünden yapılan martaniçka bilekliği baharın gelişini simgeliyor. Balkan coğrafyasında baharın gelişini kutlama geleneklerinden biri olan bileklik balkan göçmenlerinin yoğun yaşadığı kentlerde, baharın ilk aylarının başlamasıyla birlikte bileklere takılıyor.

Bulgaristan göçmenlerine özgü bahar geleneği olan martaniçka bilekliği yakın zaman sonra takılacak. Bileklik sağlık, şans, bolluk, bereket gibi iyi dilekler için takılıyor.

1 Mart’tan başlayarak martın sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süs olan martaniçka Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Bulgaristan’da 1300’lü yıllardan bu yana baharın gelişinin "marteniçka" bileklikleriyle kutlanıyor. Kırmızı ve beyaz iplerle örülen ve "marteniçka" adı verilen bilekliklerin baharın gelişini müjdelemek üzere takılmaya başlanması, Bulgaristan göçmenlerinin aktarımıyla Türkiye’de de yaşatılan bahar gelenekleri arasında yer alıyor. Göçmenlerin yanı sıra bu geleneği öğrenenlerin artan talebiyle marteniçka yapımı da ilgi görüyor. Otantik sanat niteliğinde olan halkın estetik ve sanat duygusu daha geç dönemlerde marteniçkalarda da kendini gösteriyor. Daha önceleri kırmızı-beyaz yünden yapılan marteniçkalara, püskül, top, insan gibi değişik şekiller verilir. Marteniçkaların gelmiş geçmiş tarihinde en önemli yere sahip olan şekiller ise; "Pijo ve Penda" adıyla bilinen kırmızı ve beyaz ipten yapılmış kuklalardır.

Martaniçkalarda kullanılan kırmızı renk sağlık ve gücü beyaz renk ise uzun ömrü temsil etmektedir.

Haber: Mustafa ŞAYIK/BURSA