Türkiye Ekonomisinin Görünümü

Gaziantep il Başkanlığı 2017 yılının değerlendirmesini 6 OCAK 2018 günü yapılan il toplantısında değerlendirildi. İl Başkanı Ö.Erdal CÖMERT hazırlanan raporla ilgili TÜRKİYE'nin içindeki durum tespitlerini yapıldığını ve sorunları ele alarak gündemlere dair açıklamada bulundu.

GSYH ‘daki Büyüme "hormonlu" ve ciddi sorunlar içeriyor. 

Türkiye ekonomisi 2017 yılı üçüncü çeyreğinde gerçekleştirdiği % 11,1 büyüme oranı ile  % 6,8 büyüyen Çin, % 6,2 büyüyen Malezya ve % 6,1 büyüyen Hindistan ‘ın da önüne geçerek, dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. TÜİK, üçüncü çeyrek büyümesiyle birlikte ilk iki çeyreğe ilişkin büyüme oranı düzeltmelerini de açıkladı. Buna göre ekonomi, ilk çeyrekte % 5,3, ikinci çeyrekte % 5,4 büyümüş ve ilk 9 aylık büyüme oranı ise % 7,3 oluyor. Mevcut eğilimin sürmesi halinde yıllık büyüme % 6 – 7 civarında gerçekleşecek.

15 Temmuz darbe girişimi sonrası yaşanan ekonomik çöküşün ardından, bu yılın üçüncü çeyreğinde büyümede bir sıçrama yaşanması son derece doğaldır. Bu "baz etkisi"ne ilave olarak, 2017 yılında Kredi Garanti Fonu (KGF)'nun devreye sokulması, banka kredilerinin hızla artmasına ve bu kredilerin ekonomik büyümeye olumlu katkı yapmasına yol açtı. BDDK verilerine göre 2017 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre kredilerdeki artış % 24 oldu ve bu beklenen bir gelişmeydi. (Resmi açıklamalara göre, KGF'nin bugüne kadar sağladığı 200 milyar TL dışında kalan 50 milyar TL ve geri dönüşlerle de hesaba katıldığında 2018'in ilk çeyreğinde 100 milyar TL'yi aşan bir kredi büyüklüğü olacak.)

Ayrıca, 2017 yılında kamu harcamalarında da artış ortaya çıktı. Referandum dolayısıyla kamu harcamalarında başlayan artış referandum sonrasında da devam etti. Ayrıca, vergilerde geçici sürelerle indirimler yapıldı, Sosyal Güvenlik prim ödemelerinin tahsili ertelendi. 2016 yılında 29,5 milyar TL açık veren bütçe, 2017 yılının ilk on ayında 35 milyar TL açık verdi. 2016 bütçe açığının GSYH'ye oranı % 1 iken 2017 yılında bu oran ikiye katlanacak gibi görünüyor. 2016 yılında cari açığın GSYH'ye oranı % 3,8 iken bu yılın ilk on ayı itibariyle cari açığın tahmin edilen GSYH'ye oranı % 4,9'a yükseldi. Özetle, Türkiye, bütçe açığı ve cari açık eşliğinde büyüdü.   

Geçen yılın düşük büyümesinin baz etkisine ek olarak, bütçe açığındaki artış, kredi garanti fonunun kredi kullanımında yarattığı artış ve cari açıktaki artışın yarattığı etkilerle büyüme oranı % 11,1 gibi çok yüksek bir düzeye ulaştı. Ancak, unutmamak gerekirki, bu yüksek büyüme enflasyonda yükselme, bütçe açığı ve cari açığın artması gibi son derece önemli bazı sonuçlar da doğurdu.

Sanayi üretimi Ekim 2017 ‘de beklentileri aştı

Ancak, Türkiye'nin kısa vadeli geçici önlemler yerine, bir an önce yapısal reformları uygulamaya geçirerek, yeniden büyümeye, yatırıma, üretime ve ihracata odaklanması gerekiyor. Bunun da yolu sanayi büyümesini yeniden rayına sokabilmektir. Türkiye, son yıllarda sanayi büyümesine yönelmek yerine inşaatla büyüme gibi bir büyüme yoluna girdi. Üretime dayalı büyümeyi hızlandırmaya mecburuz. Tüketime dayalı bir büyüme ve hizmetler sektörüne dayalı bir ekonomik modelin sürdürülmesi imkânsızdır.

TARIM VE HAYVANCILIK TÜRKİYE'DE İFLAS ETMİŞTİR.

Gelen Turist sayısı artıyor, ama Turizm Gelirleri azalıyor.

Ocak-Kasım döneminde Bütçe - 26,5 milyar TL açık verdi. 

Kasım ayında bütçe harcamaları geçtiğimiz yılın aynı ayına kıyasla % 11,8 oranında artarken, bütçe gelirleri % 7,3 yükselmiştir. Böylece, 2016 yılının Kasım ayında 10 milyar TL olan bütçe fazlası bu yılın aynı ayında 8,5 milyar TL olmuştur. Faiz dışı fazla ise 13,6 milyar TL ile geçen yılki seviyesine yakın düzeyde gerçekleşmiştir.

Ocak-Kasım döneminde ise, bütçe harcamaları yıllık bazda % 17,7, bütçe gelirleri % 13 artış kaydetmiştir. Bu dönemde, bütçe açığı - 26,5 milyar TL, faiz dışı fazla 28,8 milyar TL olmuştur. Geçtiğimiz yılın aynı döneminde bütçe açığı - 2,1 milyar TL, faiz dışı fazla ise 46,3 milyar TL seviyesindeydi.

Örtülü Ödenek'ten yapılan harcamalar rekorlar kırmaya devam ediyor.

Cumhuriyet tarihi boyunca görev yapan Başbakanların ‘tek başına' kullandığı, yapılan yasa değişikliği ile 2014 yılından itibaren Cumhurbaşkanı ve Başbakan'ın birlikte kulanmaya başladığı Örtülü Ödenek'ten yapılan harcamalar, hem Ekim 2017 ayında, hem de yılın ilk 10 ayında olağanüstü düzeyde arttı.  Kamuoyunda örtülü ödenek olarak bilinen gizli hizmetler ödeneğinden geçtiğimiz Ekim 2017 ayında mal ve hizmet alımı adı altında 297,3 milyon lira, yatırım adı altında da 120,7 milyon lira olmak üzere toplam 418 milyon lira harcama yapıldı. Ekim 2016 ayında ise bu ödenekten 154 milyon lira harcanmıştı. Böylece Ekim 2017 ayında örtülü ödenek kullanımındaki artış, geçen yılın aynı ayına göre tam 2,7 kat artmış oldu. 

YAP İŞLET DEVRET projeleri'ne verilen Hazine garantisi artıyor.  

Otoyol, köprü ve havaalanı gibi büyük prüjelerin yapımı için "Bütçeden bir harcama yapılmıyor" denerek kurtarıcı gibi gösterilen Yap İşlet Devret (YİD) projelerinde yeniden gündeme getirilen "Hazine Garantisi" uygulaması, Hazine için büyük risk teşkil ediyor. Söz konusu projelerin gerek finasmanında bankalara sağlanan Hazine garantisi, gerekse taahhüt edilen gelirin sağlanamaması halinde (araç geçişi geliri, uçak sayısı vs.)  eksik kısmın Hazine tarafından sağlanacağına ilişkin taahhütler, önümüzdeki dönemde Hazineye büyük yük getirmeye aday bulunuyor.

Medyada yer alan haberlere göre "Hazine garantili borç, tarihi zirveyi gördü: 12 milyar 46 milyon dolar." Gerçekleştirilen Özelleştirmeler (toplam 69 milyar dolar) ile "Geçmişimizi" (geçmişte yapılanları) sattık, YİD ‘ler ile "Geleceğimizi" (gelecekte elde edeceğimiz geliri) satıyoruz! Nitekim Maliye Bakanı "kamu özel işbirliği projeleri" olarak adlandırılan otoyol ve köprüler ile şehir hastaneleri için taahhüt edilen ödemeler için; bütçeye toplam 6,2 milyar TL ödenek konulacağını açıkladı. Buna göre; 2018 yılı için ulaştırma projelerinde verilen garanti ödemeleri kapsamında 3,6 milyar TL, şehir hastaneleri için ise 2,6 milyar TL ödenek konuldu.

Devletimiz "şehir hastanesi yapacağım" diyen şirkete bedava arazi veriyor, üstüne bir de şirkete kira ödemeyi taahhüt ediyor. Şirketin bulduğu dış kredinin ödemesinde sorun çıkma ihtimaline karşı da "ben üstlenirim" diyor. Yetmiyor, "Her yıl milletimin şu kadar sayıdaki kısmı hastalanarak senin hastanene yatacak. Ben bunu garanti ediyorum" diyor. Garanti edilen hasta sayısına ulaşılamazsa, aradaki farkın parasını Hazine, o şirkete ödüyor. Hastanın müşteri, hastanenin ise turizm işletmesi gibi gördüğü şehir hastaneleri ile ilgili bir de Kalkınma Bakanlığı verisi; Hazine, 17 hastane için 27 milyar dolarlık kira yükümlülüğü altına girmiş durumda.

621 milyon liralık harcama yapıldı. Gizli hizmetlere geçen yılın 10 ayında 1,5 milyar, yılın tamamında da 2 milyar lira para aktarılmıştı. Böylece örtülü harcamadaki yükseliş % 73 olarak gerçekleşti. Bu harcama tutarı ile Meclis, bazı Bakanlıklar ile MİT Müsteşarlığı'nın aylık harcamalarının üzerine çıkıldı. 

YAP İŞLET DEVRET projeleri'ne verilen Hazine garantisi artıyor.  

Otoyol, köprü ve havaalanı gibi büyük prüjelerin yapımı için "Bütçeden bir harcama yapılmıyor" denerek kurtarıcı gibi gösterilen Yap İşlet Devret (YİD) projelerinde yeniden gündeme getirilen "Hazine Garantisi" uygulaması, Hazine için büyük risk teşkil ediyor. Söz konusu projelerin gerek finasmanında bankalara sağlanan Hazine garantisi, gerekse taahhüt edilen gelirin sağlanamaması halinde (araç geçişi geliri, uçak sayısı vs.)  eksik kısmın Hazine tarafından sağlanacağına ilişkin taahhütler, önümüzdeki dönemde Hazineye büyük yük getirmeye aday bulunuyor.

Medyada yer alan haberlere göre "Hazine garantili borç, tarihi zirveyi gördü: 12 milyar 46 milyon dolar." Gerçekleştirilen Özelleştirmeler (toplam 69 milyar dolar) ile "Geçmişimizi" (geçmişte yapılanları) sattık, YİD ‘ler ile "Geleceğimizi" (gelecekte elde edeceğimiz geliri) satıyoruz! Nitekim Maliye Bakanı "kamu özel işbirliği projeleri" olarak adlandırılan otoyol ve köprüler ile şehir hastaneleri için taahhüt edilen ödemeler için; bütçeye toplam 6,2 milyar TL ödenek konulacağını açıkladı. Buna göre; 2018 yılı için ulaştırma projelerinde verilen garanti ödemeleri kapsamında 3,6 milyar TL, şehir hastaneleri için ise 2,6 milyar TL ödenek konuldu.

Devletimiz "şehir hastanesi yapacağım" diyen şirkete bedava arazi veriyor, üstüne bir de şirkete kira ödemeyi taahhüt ediyor. Şirketin bulduğu dış kredinin ödemesinde sorun çıkma ihtimaline karşı da "ben üstlenirim" diyor. Yetmiyor, "Her yıl milletimin şu kadar sayıdaki kısmı hastalanarak senin hastanene yatacak. Ben bunu garanti ediyorum" diyor. Garanti edilen hasta sayısına ulaşılamazsa, aradaki farkın parasını Hazine, o şirkete ödüyor. Hastanın müşteri, hastanenin ise turizm işletmesi gibi gördüğü şehir hastaneleri ile ilgili bir de Kalkınma Bakanlığı verisi; Hazine, 17 hastane için 27 milyar dolarlık kira yükümlülüğü altına girmiş durumda. 621 milyon liralık harcama yapıldı. Gizli hizmetlere geçen yılın 10 ayında 1,5 milyar, yılın tamamında da 2 milyar lira para aktarılmıştı. Böylece örtülü harcamadaki yükseliş % 73 olarak gerçekleşti. Bu harcama tutarı ile Meclis, bazı Bakanlıklar ile MİT Müsteşarlığı'nın aylık harcamalarının üzerine çıkıldı. 

YAP İŞLET DEVRET projeleri'ne verilen Hazine garantisi artıyor.  

Otoyol, köprü ve havaalanı gibi büyük prüjelerin yapımı için "Bütçeden bir harcama yapılmıyor" denerek kurtarıcı gibi gösterilen Yap İşlet Devret (YİD) projelerinde yeniden gündeme getirilen "Hazine Garantisi" uygulaması, Hazine için büyük risk teşkil ediyor. Söz konusu projelerin gerek finasmanında bankalara sağlanan Hazine garantisi, gerekse taahhüt edilen gelirin sağlanamaması halinde (araç geçişi geliri, uçak sayısı vs.)  eksik kısmın Hazine tarafından sağlanacağına ilişkin taahhütler, önümüzdeki dönemde Hazineye büyük yük getirmeye aday bulunuyor.

Medyada yer alan haberlere göre "Hazine garantili borç, tarihi zirveyi gördü: 12 milyar 46 milyon dolar." Gerçekleştirilen Özelleştirmeler (toplam 69 milyar dolar) ile "Geçmişimizi" (geçmişte yapılanları) sattık, YİD ‘ler ile "Geleceğimizi" (gelecekte elde edeceğimiz geliri) satıyoruz! Nitekim Maliye Bakanı "kamu özel işbirliği projeleri" olarak adlandırılan otoyol ve köprüler ile şehir hastaneleri için taahhüt edilen ödemeler için; bütçeye toplam 6,2 milyar TL ödenek konulacağını açıkladı. Buna göre; 2018 yılı için ulaştırma projelerinde verilen garanti ödemeleri kapsamında 3,6 milyar TL, şehir hastaneleri için ise 2,6 milyar TL ödenek konuldu.

Devletimiz "şehir hastanesi yapacağım" diyen şirkete bedava arazi veriyor, üstüne bir de şirkete kira ödemeyi taahhüt ediyor. Şirketin bulduğu dış kredinin ödemesinde sorun çıkma ihtimaline karşı da "ben üstlenirim" diyor. Yetmiyor, "Her yıl milletimin şu kadar sayıdaki kısmı hastalanarak senin hastanene yatacak. Ben bunu garanti ediyorum" diyor. Garanti edilen hasta sayısına ulaşılamazsa, aradaki farkın parasını Hazine, o şirkete ödüyor. Hastanın müşteri, hastanenin ise turizm işletmesi gibi gördüğü şehir hastaneleri ile ilgili bir de Kalkınma Bakanlığı verisi; Hazine, 17 hastane için 27 milyar dolarlık kira yükümlülüğü altına girmiş durumda. Ödenmeyen – Batık Krediler

Bankalar Birliği'nin Risk Merkezi verilerine göre,  Tasfiye olunacak alacaklar Ekim 2017 itibari ile bir önceki yılın aynı dönemine göre % 11 artarak 73 milyar TL olmuştur. Tasfiye olunacak alacakların toplam kredilere oranı bir önceki yıla göre 0,4 puan düşerek % 3,3 seviyesine gerilemiştir. Ekim 2017 dönemi itibari ile tasfiye olunacak alacaklar en yüksek olan sektör; % 4,6 ile toptan ve perakende ticaret sektörü olmuştur. Bu sektörü % 3,8 ile İnşaat ve turizm sektörleri takip etmiştir. Bireysel kredilerde ise, tasfiye olunacak alacakların toplam kredilere oranı bir önceki yıla göre 1,1 puan düşerek % 3,8 seviyesine gerilemiştir.

Borçlanma tarihi rekorlar kırıyor.

2017 yılının ilk 9 ayının sonunda Türkiye'nin toplam brüt dış borç stoku 438 milyar Dolar. Bu borç stokunun 129,4 milyar Doları kamu kesimine, 704 milyon Doları TCMB'ye ve 307,9 milyar Doları da özel kesime ait bulunuyor. 1990 yılında Türkiye'nin toplam brüt dış borç stoku 52,4 milyar Dolar ve bu borç stokunun GSYH'deki payı % 26,1 imiş. 2017 yılının ilk 9 ayının sonunda toplam brüt dış borçların miktarı yaklaşık 438 milyar dolara ve GSYH'deki payı ise % 51,9'a yükselmiş.