Eğer bir gün yürürken yol kenarında bulunan bir kaya parçasının kımıldadığını, hareket edip yürüdüğünü, sonra size dönüp gülümsediğini ve “gel” diye seslendiğini görürseniz, ya küçük dilinizi yutar ya da tabana kuvvet deyip arkanıza bakmadan oradan uzaklaşmaya çalışırdınız. Eğer bir gazeteciyseniz dünya tarihinde görülmemiş bir habere de imza atmış olurdunuz. Aslında haksız yere bu şaşkınlığı yaşamıyoruz. Çünkü şu an gördüğümüz milyonlarca canlı türünün her biri başlangıç itibariyle böylesi sıra dışı bir olaydı. Canlıların tümü, tamamen cansız olan materyallerden oluşuyor. En nihayetinde bütün canlılar, kuarkların oluşturduğu atom çekirdeği ve bu çekirdeğin elektronla birleşerek oluşturduğu tamamen cansız olan atomlardan oluşmaktadır. Bir zamanlar evrende hiçbir canlı yoktu. Dolayısıyla evreni ve içindeki muhteşem dengeyi anlayıp anlamlandırabilecek kimse de yoktu. Aslında bu durum; evrenin bir çeşit “var olmama” halinin değişik bir yansıması gibiydi. Bu kupkuru cansızlık içinde canlılığı tasarlayabilmek bir yana bunu akıl etmek, hatta hayal etmek dahi kesin olarak olanaksızdı. Bu imkânsızlık, sadece bunu hayal edebilecek canlıların olmayışından kaynaklanmıyordu. Asıl neden, evrende olmayan bir şeyin asla hayal edilip tasarlanamayacağı gerçeğinden ileri geliyor. Bütün engelsiz özgürlüğüne rağmen hayallerimiz yine de evrenle sınırlandırılmıştır. Nitekim evrende henüz canlılığın bir örneği yokken bunu düşünebilmek, hayal etmek ya da tasarlamak en imkânsız olan durumlardan biridir. Öyle ki bir canlının yaratılması, henüz olmayan canlılığı tasarlamak kadar imkânsız değildir. Dolayısıyla yaratılmışlar için olmayanı hayal etmenin kapıları tamamen kapalıdır. Hiçbir hayal gücü evrende olmayan bir şeyi hayal edemez. İşte böyle bir imkânsızlık içinde, yani evvelde hiçbir canlı yokken canlılık tasarlandı ve yaratıldı. Tasarlamak en zor aşamaydı; çünkü evrenin olanakları bunu imkânsız kılıyordu. Ancak yaratma olayı tasarıma göre daha olanaklıydı. Ne var ki yaratılmışlar açısından yaratmanın kendisi de olanaksızdı. Çünkü yaratma olayının kendisi ve içine konan akıl almaz denge, dizayn ve ilginçliklerin tamamı her türlü sınırlarımızın ötesinde yer alır.

 

Sayısız cansız parçacık, muhteşem ve eşsiz bir tasarımla bir araya getirilerek canlıları oluşturuyor. Bunun ne kadar muhteşem olduğunu anlamak için şu deneyi sadece hafızanızda canlandırmanız yeterlidir. Size yeteri kadar atom, hatta imtiyaz tanınarak bu atomların oluşturduğu moleküller ve bu moleküllerin oluşturduğu hücreler sapasağlam verilmiştir. Dahası biraz daha imtiyaz tanınarak hücrelerin oluşturduğu dokular da sapasağlam bir şekilde size teslim edilmiş. Yani özetle size yaklaşık 70 kilogram ağırlığında kemik, deri, kan, kas, damar, tırnak, saç, diş, sinir ve diğer gerekli sıvılardan oluşan et ve kemik yığını verilmiş. Bu et ve kemik yığınının bütün hücreleri tamamen sağlamdır. Sizden istenen ise bundan bir insan oluşturmaktır. Bunu yapmanızın olanaksız olduğunu hatırlatmaya gerek yoktur. Fakat unutmamak gerekiyor ki tabiat yaratıldığında bu kadar imtiyaz sahibi değildi. Evren ilk yaratıldığında atom çekirdekleri ve elektronlar dâhil hiçbir madde mevcut değildi. Her şey zaman, uzay ve ışımadan ibaretti. Madde ise çok sonraları var oldu. Madde oluştuktan ve de gezegenimiz var olduktan bu yana, yaklaşık 4 milyar yıl boyunca bu gezegen, kuru bir kayaç gezegenden ibaretti. İçinde su, oksijen ve bitkilerin dahi olmadığı bu gezegendeki hâkim madde ise taş toprak ve bir takım gazlardı. Ancak bu kadar dezavantajlı duruma rağmen, gezegenimiz, mevcut şartlarda milyonlarca canlı türünü oluşturmakla yükümlü kılınmıştı. Bu gün gördüğümüz milyonlarca sevimli hayvandan, kadife yapraklı renkli çiçeklere kadar; bilgisayar icat eden insanlardan ormanlara kadar, bütün canlılar o taş ve topraktan elde dilerek bu muhteşem yapılara kavuşturuldu. Milyonlarca canlı türünün bu şartlardaki oluşumu elbette ki konuşup gülümseyen bir taştan daha sıra dışı, daha garip, daha olağanüstü ve daha muhteşemdir. Bunun ne denli harikulade bir tasarım olduğunu anlamak için ilk erken evrenin şartlarına bakmak ve henüz hiçbir canlı yokken maddeye canlılık diye bir işlevselliğin kazandırılmasının hayal bile edilemeyeceğini bilmek gerekiyor.

 

Eğer canlılık olmasaydı ortam renksiz, tatsız, karanlık ve hatta bütün ihtişamına rağmen ölü bir evren olurdu. Canlılık, bu muhteşem tasarımın tek alıcısıdır. Ancak son derece pahalı ve risk barındıran bir tasarımdır. İşlevini sürdürebilmesi için bir o kadar pahalı tasarımlarla donatılması gerekiyordu. Canlıların anatomisi, iç ve dış organların çalışma şekli, genetik yapısı, kan, kas, deri ve kemik üzerine inşa edilen bu mükemmel yapı, binlerce yıldır sağlık uzmanları tarafından keşfedilmeye çalışılmaktadır.

 

Ancak canlılığın bu teknik ayrıntılardan çok daha fazlası işlevselliğinde yatıyor. Kuşkusuz bu canlıların içinde en muhteşem olanı insandır. İnsan başlı başına çok özel bir fenomendir. İtiraz ve inkâr etme, karşı çıkma, nankörlük yapma, aldatma, aldanma, zulüm etme, öğrenme, öğretme, algılama, akıl etme, zevk alma, duyumsama, acıma, acımasız davranma, mutlu olma, üzülme, kaygılanma, korkma, gülme, sinirlenme, hastalanma, yaşlanma, sevme, sevinme, nefret etme, inat etme, kibirlenme, sahiplenme, vazgeçme, hayranlık duyma, ağlama, bağırma, bağlanma, susma, konuşma, görme, koklama, duyma, hissetme, hareket etme, yürüme, yorulma, dinlenme, uyuma, beslenme, üreme, değiştirme, düşünme, analiz etme, gelişme, geliştirme, değişme, değiştirme, sorun ve çözüm üretme, bozma, onarma, cinsiyet sahibi olma, âşık olma, algılama, üşüme, ısınma, acı duyma, acıkma, susama, nefes alma, ölme… Canlıların, bu ve benzeri daha pek çok zıt kutuplu ve çeşitli özelliklerle yaratılması her türlü disiplini zorlayan sıra dışı tasarımlardır. Bu niteliklerin her biri yine kendi içinde en üst seviyede bir başarıyı barındırıyor. Bir insan hiçbir bilgiye sahip değilken doğuyor. Ancak aşırı öğrenme arzusu onu her tülü ses ve nesneye karşı duyarlı hale getiriyor. Karşısına çıkan her şeye aşırı bir dikkat ve şaşkınlıkla bakıyor ve gördüğü her şeye elini uzatıyor. Ses hangi taraftan geliyorsa o tarafa bakıp her şeyi izlemeye çalışıyor. İşte bu özelliği sayesinde de yaklaşık beş yaşına geldiğinde binlerce nesnenin ismini öğreniyor, yürümeyi başarıyor, kurallı cümleler kurup konuşabiliyor ve çevresindeki her nesnenin kaba özellikleri hakkında malumat sahibi oluyor. Yine bu çerçevede akıl yürütebiliyor ve beş yaşında iken yüz yaşındaki bir hayvandan daha zeki olabiliyor. Bu yüzden yüz yıllık bir eğitim verilse dahi herhangi bir hayvana beş yaşındaki çocuğun sahip olduğu bilgi ve beceri kazandırılamaz. Bu aşırı düzeydeki hızlı öğrenme, herhangi bir eğitim olmaksızın doğal ortamda kendiliğinden gerçekleşiyor.

 

Gerek bu sıra dışı, riskli ve pahalı işlevler, gerekse anatomik yapıdaki inanılmaz teknik tasarım ve ayrıntıların tamamı ortalama 70 kilogramlık bir et ve kemik yığını üzerine inşa edilmiştir. Öyle bir yığın ki gerektiğinde elini sıkıp yumruğunu çekiç olarak kullanabilecek, gerektiğinde aynı ellerle, Mona Lisa tablosunu çizebilecektir. Gerektiğinde omuzlarında yük taşıyacak, gerektiğinde bilgisayar icat edip akıl almaz programlarla donatacak. Yerine göre küçük bir yatakta uyuyacak, yerine göre kendi boyu ve ağırlığının binlerce katı büyüklüğünde devasa inşaatlar yapacak. Bu canlı türü, yer çekimi kuvvetine karşı milyonlarca insanı milyonlarca saat havada seyahat ettirecek ve milyarlarca kilometre uzaklıktaki gezegenlere araç fırlatacak. İki tırnağını denk getirip diğer elindeki dikeni çıkaracak, diğer tarafta bütün canlıları yok edebilecek kadar silah üretecek. Birbiri için ölecek kadar bağlılık gösterecek ancak milyonlarcasını öldürebilecek kadar da zalim olacak. Hem savaş yapacak hem hastaları tedavi edip canlılığı onarmaya çalışacak. Hem düzen kuracak hem düzen bozacak hem yargılayacak hem yargılanacak. Şiir yazacak, felsefe yapacak, bilim ve çözüm üretecek; ama sorun çıkaracak, sonra da çıkardığı sorunların muhatabı olacak.

 

Kuşkusuz bütün bunları, ortalaması 70 kilogram ağırlığında olan et ve kemik yığınları yapıyor. İnsan bu kadar güçlü, çeşitli ve keskin işlevlerle yaratıldığı için bütün zekâsına rağmen kontrol edilmesi en zor olan canlı türüdür. Genelde canlıları, özelde insanları cansız varlıklardan ayıran en önemli özellik sanıldığı gibi, üreme, gelişme, zekâ ve ölme gibi işlevler değildir. Canlıları, cansızlardan ayıran en belirleyici nitelik tercih kullanabilme özelliğine sahip olmalarıdır. Cansızların tamamı, fizik yasalarına tabidir. Evrenin üç temel sabitinden biri olan “evren simetriği” prensibi ile muhataptır. Fizik kanunları evrenin her yerinde aynıdır. Başka bir ifade ile her zaman aynı şartlarda aynı sonuçlaru üretir. İşte tam bu noktada canlı varlıklar ilginç bir farklılık gösterir. Canlılar madde olarak aynı fiziksel kurallara tabi iken “tercih” olarak bu kuralları taklit etmeyebiliyor. Bu iki unsuru da mükemmel bir uyum içinde yapıyor. Yani tercihi kullanıp gerisini yine fiziğin doğal kurallarına bırakıyor. Belli niteliklere sahip bir topu, belirlenmiş sert bir zemine belli bir kuvvet ve açı ile çakarsanız top geri teper. Eğer yüzde yüz aynı şartlarda aynı eylemi tekrar ederseniz top da her defasında yüzde yüz aynı eylemi gerçekleştirir. Fakat canlılar böyle değildir. Bir insana bir söz söylediğinizde bu sözün size nasıl döneceğini muhatabınızın tercihi belirliyor. Böyle bir söz karşılığında size gülümseyebileceği gibi yumruğunu gözünüze de indirebilir. Hangisini tercih ederse etsin eylemin başlamasına kendisi karar verir; ancak eylem yine mevcut fizik yasaları içinde cereyan eder. Ayrıca canlılar bu tercihi kullanırken, şartlar tamamen aynı olsa da her zaman aynı olay karşısında aynı tepkiyi vermeyebiliyor. İşte canlıları cansızlardan ayıran en önemli özellik budur. Canlıları öngörülemez ve dolayısıyla tehlikeli yapan özellik de yine budur. Eğer canlılık olmasaydı böyle bir işlevin hayal edilmesi de mümkün olmayacaktı.

 

Canlılık olmaksızın da madde var olmaya devam ederdi; ama canlılık belki de maddenin ulaşabileceği maksimum güzelliktir ve başlı başına evrenin en harika tasarımlarından biridir. Gerçekten her şey canlılıkla anlam kazanıyor. Hiçbir canlının olmadığı bir evrenin var olup olmaması bile önemini yitiriyor. Yani bu durumda var olması ile olmaması aynı şeydir. Fakat canlılar tek yönlü bir nitelikle yaratılmış olsalardı anlam tamamlanmamış olacaktı. Söz gelimi canlıların tamamı iyi ve zararsız olsaydı ya da tam tersine hepsi kötü ve zararlı olsaydı evrenin anlamı yarım olurdu. Evrenin tam ve doruk noktada anlam bulması için canlılarda iyilik ve kötülük kabiliyetinin bir arada olması ve bunlardan birini yahut diğerini tercih edebilme yeteneğine sahip olması gerekiyor. Eğer bu tasarım bize bırakılmış olsaydı muhtemelen biz, canlıları tek yönlü (ya iyi ya da kötü) olarak dizayn eder ve onlara tercih hakkını vermezdik. Bu durumda iyi dizaynda iyiliğin, kötü dizaynda da kötülüğün anlamı olmayacaktı. Çünkü genel olarak zıtlıklardan herhangi biri, diğerinin var olma nedenidir. Nitekim gündelik hayatımızda her söylediğimizi onaylayan ile her söylediğimizi ret edenlerin tercihlerini çok anlamlı bulmayız. Ancak, insan olarak sonsuz bir güç ve özgüvenimiz olmadığı için (ki biz insanlar için bir kusur değildir) genelde bizi eleştirenlerden değil onaylayanlardan hoşlanırız. Ancak güç, özgüven eksikliği ve zekâ düzeyi belli standartların altına düştüğünde de başka sorunlarla karşılaşırız. Nitekim herkesi kendine benzetmeye zorlamak, tamamen doğal olan ve tercihe dayanmayan, dil, cinsiyet, ırk, toprak ve renkleri üstünlük veya aşağılama ölçütü olarak kullanmak, çeşitliliği düzleştirip tek yönlülüğe yönlendirmeye çalışmak düşük ve normalin altındaki zekâ düzeyinden kaynaklanıyor. En kabul edilemez dayatmalardan biri de insanın kendi tercihi olmayan niteliklerinden dolayı sorumlu tutulmasıdır. Bu tür yaklaşımlar yüzünden dünya genelinde yüzlerce savaş ve çatışmanın çıktığı, hakeza milyonlarca masum insanın katledilmiş olduğu dikkate alındığında insana ait yüksek zekânın da düşük zekânın da ne denli etkin olduğu anlaşılabiliyor. Böylesi muazzam bir tasarımın bu denli basit zeka zıttı duygular uğruna harcanması, parayı tuvalet kâğıdı olarak kullanmaktan daha aptalca bir yaklaşımdır. Düşük zekâ veya yalıtılmış akıl, sonuç olarak akli yoksunluk olarak tezahür ediyor. Duygunun kullanılması gerektiği yerde aklı kullanmak, aklın kullanılması gerektiği yerde de duyguyu kullanmak son derece trajik ve acımasız sonuçlara sebep olabiliyor. Cansız doğa ve insanın dışındaki diğer bütün canlılar kendini denge ve kontrol altında tutabiliyorken insanlar hem kendi dengesini hem tabiatın dengesini bozabiliyor. Fakat işte insan bu kadar özgür yeteneklerle donatılmıştır. Öyle ki bir insan, meleklerden daha üstün olabileceği gibi hayvanlardan ve hatta en değersiz nesnelerden de daha aşağılık olabiliyor. Yüce Allah dileseydi canlıları, kötülük yapma tercih ve yeteneğinden yoksun bırakırdı. Fakat sonsuz bir güç ve iradeye sahip olduğu için canlılarda iyilik ve kötülük yeteneğini bir arada yaratmış ve tercihinde de özgür bırakmıştır. Ancak akıl verip yol gösterdikten sonra da sorumlu tutmuştur. Böylece evren canlılardaki bu niteliklerle beraber anlamın doruğuna kavuşmuştur. Koca evrende sadece küçücük bir gezegende canlıların yaşıyor olması hiç sorun değildir. Eğer oturduğunuz yerden uzayın en uzak sınırlarındaki bir gezegeni düşünebiliyorsanız bu durum canlılığın bütün evreni kapsayıp anlamlandırdığını gösteriyor. İşin bir diğer güzel tarafı ise paralel evrenler gibi her bir canlının tamamen kendine özgü bir evrene sahip olmasıdır. Sanki her bir canlı tek başına bütün evrenin sahibidir. Bütün karmaşık ve sıkı ilişkilere rağmen kimse bir diğerinin dünyasına veya evrenine nüfuz edemiyor ve bu dünyalar (evrenler) hiçbir şekilde birbiriyle kesişip engele dönüşmüyor. Bize verilen zekâ ve yeteneğin düzeyi ne olursa olsun canlılık öncesinde maddeye canlılık gibi bir işlevselliği giydirmeyi asla hayal edemezdik. Canlılık, birbirinden sonsuz uzaklıktaki iki noktanın birleşmesi gibi olanaksızlığın en keskin durumundan, olabilecek en mükemmel duruma geçme fenomenidir.

 

Z. Abidin TOPRAK

 

 

 

 

Z.ABİDİN TOPRAK

Zamanın Yönü Tersine Döndürülebilir mi?

29.09.2023

         Her madde ve enerji bütün veya parçalar halinde uzayda yolculuk yapar. Madde ve enerji parçalarının bu yolculukta ileriye, geriye, yukarıya, aşağıya, sağa, sola ve bunların arasında kalan bütün açılarda hareket etmeleri mümkündür. Hareketin tek bir yönü olmakla birlikte gidilen yönün tersine geri dönmek, herha...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Referanslar

25.09.2023

       Referans; herhangi bir büyüklüğün miktarına kaynak, ölçü veya kıyas oluşturan başka bir büyüklüktür.  Evrende bulunan her şeyin bir miktarı vardır. Bu miktarların ne kadar az, çok, büyük veya küçük, olduğu ancak başka bir referansa göre belirlenebilir. Hiçbir büyüklük tek baş...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Aşırı hızlardaki sükunet

23.07.2023

Maddelerdeki elektronlar saniyede 300 bin kilometreye yakın hızlarda hareket ediyor. Dünya, kendi ekseni etrafında saatte 1670 km, Güneş’in etrafında saatte 107.000 km hızla dönüyor. Güneş, kendi etrafında saatte 7.000 km, bütün gezegenleriyle birlikte bir sistem olarak Samanyolu Galaksisi’nin etraf...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İstemediğimiz olayları hayatımızın geçmişinden silmemiz mümkün mü? (Zaman oyunları)

02.06.2023

Masanızdaki kâğıda kalemle derin bir çizgi çiziyorsunuz. Çizginin izi, kâğıdın altındaki deri kaplamada da çıkıyor, hatta aynı çizginin izi derinin altındaki ahşap yüzeye de geçiyor. Sonra kağıttaki çizgiyi siliyorsunuz, deriyi deforme eden çizik izini de düzeltip eski durumuna getiriyorsunuz, daha sonra da ahşap ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Schrödinger’in Kedisi

30.04.2023

Schrödinger’in kedisiGünümüz dünya insanlarının yaklaşık % 95’i Schrödinger’in kedisinin hayatı...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Pencerenizden içeri girenler

31.12.2022

Açık bıraktığınız pencerenizden evinizin içine soğuk, dolu, toz böcek, gürültü, fare veya hırsız girebilir. Bunlar evinizin içine girdiğinde sizin için dört seçenek belirecektir. Bunlardan biri;...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Maddenin ana taşıyıcı kolonları

21.12.2022

Bir binayı taşıyan ana güç, kolonlarıdır. Bu yüzden en sağlam olması gereken de yine kolonlardır. Bu güvence insan için son derece önemlidir. Ne var ki her şeye rağmen bütün madde ve cisimler görece kolaylıkla parçalanabilirler. Bunun tek istisnası ise atom çekirdeğidir. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Şeytan diyor ki;

13.12.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Tuğla

11.11.2022

      "Temeline harç olmak" ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Tanımsız

27.10.2022

Acıları yere gömmek vardı yeryüzünde mutlu kalmak İnsanlar gömüldü yere ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Görgüsüzlük

17.10.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Akıl ve acı

25.09.2022

George Floyd, ABD’nin beyaz polisi tarafından, diziyle boğazına 9 dakika boyunca bastırılmas...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İyi bir kötülük türü yoktur

19.08.2022

En kötü kötülük iyi bir değer adına işlenen kötülüklerdir. Allah adına bir kötülük işlendiğinde  iki seçenek aktive olmaya başlar. Ya insanlar Allah’a teslimiyet göstermeye devam edip o kötülüğü meşru görecek, destekleyecek ve Allah’ın rızasını kazanm...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Ücretsiz güzellik merkezi

02.08.2022

İnsanların çoğu genellikle dışına yatırım yapıyor. Dışa yapılan yatırım zamanla bozulur. İçe yapılan yatırım ise kalıcıdır. Şöyle bir güzellik merkezi düşünün: -Her türlü kötü ahlak güzelleştirilir. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadınlar ve erkekler

18.07.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadife Kaplı Çöpler

17.06.2022

              Evdeki halınızı severek almışsınız. Ama yorgan diye kimin üstünü o halıyla örterseniz üzerinden fırlatıp atacaktır. Buzdolabınız gayet güzeldir. Fakat içine ayakkabılarınızı koyarsanız kimse o dolabın kapısını açmayı istemez. Işıl ışıl parlayan güzel tencerenizi ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İnsanlık hangi sonuca bağlanacak?

14.05.2022

         Dünyanın yaşanmaz hale gelmesi halinde insan neslinin devam etmesini sağlamak için önerilen en güçlü çözüm, başka bir gezegene taşınmak olarak belirtiliyor. Ancak yakın çevremizde yaşamaya elverişli bir gezegen olmadığından en iyimser haliyle böyle bir gezegenin bizden yüz mily...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çeşitlilik

24.03.2022

        Çeşitlilik bir gereklilik midir, kaçınılmazlık mıdır, faydalı mıdır, zararlı mıdır ?  Bu soruların yanıtını bilmeden çoğu defa çeşitliliği bir engel olarak görür...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Hızlı Zaman Endişesi

24.02.2022

          Bir çocukla bir saatlik yolculuk yaptığınızda çocuk neredeyse her on dakikada bir size; "daha gelmedik mi" diye sorar. Başta yolculuğun bir saat süreceğini söylemiş olmanıza rağmen sık sık bu soruyla muhatap olursunuz. Siz çoğun sabırsızlığından, o da sizin sabrınızdan şikayet...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum

25.01.2022

         Kuantum fiziği veya kuantum mekaniği evreni “miktarlar” üzerinde açıklayan bir bilimdir. Buna nicem veya dalga mekaniği de denir. Kuanta, “miktar” demektir. Latince kökenli bu kelimenin orijinali  kuantus, yani “ne büyüklükte ne kadar” anlamındadır. Do...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Belirsizlik İlkesi

24.12.2021

               Werner Heisenberg ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çift Yarık Deneyi (Young Deneyi)

30.11.2021

          Çift yarık deneyi; fizik, optik ve kuantum fiziğine çok değerli katkılar sunmuş...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Dolanıklık

25.11.2021

           Atom altı noktasal parçacıklardan her birinin diğeriyle aynı olan bir eş parçacığı vardır. Bunların birbirinden tek farkı biri hangi yöne doğru dönüyorsa eşi bunun tersi yönünde dö...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Yokluk

15.11.2021

             Yokluk denince çoğumuzun aklına içinde hiçbir şeyin bulunmadığı boş bir alan, ya da boş ve karanlık bir ortam gelir. Halbuki boşluk ve alan uzaya ait uç boyutlu bir varlıktır ve içinde hiçbir şey olmasa da bu alanlar yokluk demek değildir. Bunu böyle algılamamızın nedeni yokluğu, ona yakın bir va...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Sıçraması

08.11.2021

             Kuantum sıçraması kavramı, ilk defa 1913’te Danimarkalı fizikçi Niels Bohr tarafından kullanılarak bilim literatürüne girdi. Bu, aynı zamanda modern atom teorisiydi. Buna göre atom çeki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Işığın Gizemli Dünyası

21.10.2021

       ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kaçınılmazlık

13.09.2021

Kaçınılmazlık deneyden daha güçlü bir argümandır. Deney düzeneklerinde hesaba katılmayan küçük bir ayrıntı olabilir ve bu ayrıntı yüzünden deneyin sonucu farklı çıkabilir veya sonuç aynı olduğu halde neden farklı olabilir. Fakat kaçınılmazlık alternatifsiz seçenektir.  Eğer  2+X = ? diye bir soru sorulursa hem X’in değeri için sonsuz s...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

SU

06.08.2021

Su, bir oksijen ve iki hidrojen elementinden oluşan kimyasal bir bileşiktir. Oksijenin yakıcı, hidrojenin de yanıcı olmasına karşın su yangın söndürücü bir özelliğe sahiptir. Tadı ve kokusu olmayan suyun rengi hafif mavidir. Bunun nedeni kırmızı dalga boylarındaki  ışığı bir miktar emmesidir.  Canlılar için su kaçınılmazdır. Bazı mikroo...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Büyüklük ve Küçüklüğü Tasarlamak

26.07.2021

Bir gün evinizin kapısını açıp içeri girdiğinizde evdeki eşyanın, olduğundan daha büyük veya daha küçük olduğunu görürseniz ne düşünürsünüz? Söz gelimi masanızdaki 30 santimetrelik cetvelin 3 metre kadar uzadığını, çamaşır makinanızın kibrit ku...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Algı Ötesi Tek Yönlülük

28.06.2021

Tabiatta çok değerli ve bir o kadar da cazip sırlar bulunmaktadır. Bu sırlar bazen algılarımıza sığmayan, bazen çok ilginç, bazen de evren içinde...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Mesafeler

29.04.2021

               Mesafe nedir, mesafeler olmasaydı bütün her şey nasıl görünecekti, bilinen en uzun ve en kısa mesafe hangileridir, bunların arasındaki oransal ortalama ne kadardır? Bu mesa...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şey Ne Kadardır? (Evrenin Miktarı)

30.03.2021

Evren beş ana varlıktan oluşuyor. Bunlar; uzay, zaman, madde, enerji  ve bilgidir. Evren 13.8 milyar yıl önce Big-Bang (Büyük Patlama) ile bir sıfır hacim içinde (yoktan) var edildi. Bu olay en b...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kara Delikler

18.03.2021

Kara delikler birer maddedir. Kara delikleri anlamak için öncelikle maddenin nasıl oluştuğu, nasıl topaklandığı ve kütle çekim kuvvetinin uzay ve zamanı nasıl deforme ettiğini bilmek gerekiyor. Kütlesi olan her varlık kütle çekim...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zamanda Yolculuk Yapılabilir mi?

17.02.2021

Aslında ışık ve ışık hızında yol alan enerji parçacıkları hariç diğer her şey zamanda yolculuk yaparlar. Yolculuk denince çoğu insan bunu uzayda  yapılan yolculuk olarak anlıyor. Teorik olarak yolculuk uzayda, zamanda ve ikisinde olmak üzere üç şekilde yapılabilir. Uzay veya zamanın  iki noktası  arasında alınan mesafeye yolculuk d...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İhtiyaç, Kaynak ve Bölüşüm Problemi

12.02.2021

Eğer ihtiyaçlar sınırlı ve kaynaklar sınırsız olsaydı iktisat bilimine gerek olmazdı.  Tıpkı hastalık ve ölümün olmaması halinde tıp bilimine ihtiyaç duyulmayacağı gibi. Fakat insan ihtiyaçları sonsuz, dünya kaynakları ise sınırlıdır. Bu, ihtiyaç – kaynak ilişki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Onu nasıl hayal etmek isterdiniz?

13.01.2021

Sevdiğiniz bir insanı nasıl hayal etmek istersiniz? Fiziğini, giyimini, yaşını, karekterini, eylem, düşünce ve yaklaşımlarını nasıl tasvir edersiniz? Sözgelimi onu kusursuz görebilir veya ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Adalet mi, İyilik mi?

27.11.2020

Adalet kavramı  iyilik veya kötülük kavramlarından daha farklı bir durumu ifade eder.  Adalet; iyilikte de kötülükte de eşit fırsatlara sahip olmayı ifade eder.  Yüce Alla...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şeyin Teorisi (Sicim Kuramı)

23.11.2020

              Her şey ne demektir? Her şey bir şeyden mi yaratıldı ? Eğer böyleyse madde, enerji, zaman,...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu?

20.11.2020

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu? ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Bu Akşam Her Şey Büyüyecek

16.11.2020

Bir pazar sabahı koltuğunuza yan uzanmış sehpadan kahvenizi yudumluyorsunuz. Ancak birazdan sıra dışı bir olay gerçekleşecek. Elinizi tekrar fincana uzattığınızda fincanınızın bir tas kadar büyüdüğünü göreceksiniz. Büyük bir şaşkınlıkla elinizi çekip fincana odaklanacaksınız. Şaşkınlığınız her saniye artmaktadır, çünkü fincan her saniye düzenli ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadını ve Erkeği Tasarlamak

02.11.2020

Bir erkek için kadın ne kadar caziptir? Aynı şekilde bir kadın için erkek ne kadar caziptir? Her bir soruyu muhatabına sormak daha anlamlıdır. Henüz yaratılmazdan önce erkek-dişi veya kadın ve erkek gibi iki cazip cinsiyet kimin aklına gelebilirdi? Kim bunları tasarlayıp h...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kapılardaki Yazı

30.10.2020

Adam hayretler içindeydi. Alacaklı olduğu herkes onar dakika arayla kendisine borcunu ödemeye geliyordu. Borçluların başına saksı mı düşmüştü, yoksa gece hep beraber rüya mı görmüşlerdi?  Hiçbir umudu kalmamışken bir anda iflastan kurtulmuş ve tekrar eski zenginliğine kavuşmuştu. Art...

Devamını Gör