Werner Heisenberg tarafından 1927 yılında öne sürülen belirsizlik ilkesine göre bir  cismin hızı ve konumu aynı anda aynı kesinlikte ölçülemez.  Cismin hızında yapılan tespit kesinliğe yaklaştıkça konumunda yapılan tespit de kesinlikten o kadar uzaklaşacaktır. Konumdaki tespit kesinliğe yaklaştıkça da hızdaki tespit kesinlikten uzaklaşacaktır. Buna Kuantum Belirsizlik  İlkesi denir.  Aynı belirsizlik, enerji ve zaman parçacıkları için de geçerlidir. Bir enerji frekansında birim zaman içinde geçen enerji miktarını kesinleştirdikçe birim zamanın miktarı belirsizleşecek, birim zamanı kesinliğe yaklaştırdıkça da akan enerji miktarı belirsizleşecektir. Böylece kuantum belirsizlik ilkesi hız, konum ve madde ile  enerji, uzay ve zaman üçlüleri için aynı şekilde işlemektedir. Bu ilke Kuantum mekaniğinin en temel ilkesi olarak kabul edilmektedir. Burada oluşan belirsizlik, ölçüm cihazlarının yeterince hassas olmayışından kaynaklanmıyor. Ölçüm cihazlarımız sonsuz hassasiyette olsa bile durum değişmeyecektir. Bunun nedeni iki parçacığın hiçbir zaman aynı kuantum durumunda olamayacağı ilkesine dayanır. Yani burada tek öncelikli bir durum söz konusudur. Hangisini öncelerseniz diğeri sonraya kalacaktır. Diğerini öne alırsanız öteki sonraya kalacaktır. Dolayısıyla önce olan ile sonra olan arasında bir fark oluşacaktır. Bu fark da öncekinin lehine, sonrakinin aleyhine işleyecektir. Bunu şöyle bir örnekle açıklamak da mümkündür: Eğer “kalem” ve “kitap” sözcüklerini seslendirecek olursanız ikisini aynı anda seslendiremezsiniz. Mutlaka bunlardan birini önce diğerini sonra seslendirmek zorundasınız.  Eğer önce “kalem” derseniz kalem ile ilgili seslendirmeniz o an içinde kesinleşmiş olur fakat “kitap” sözcüğü, seslendirdiğiniz o ilk andaki zamandan uzaklaşmış olacaktır. Önce “kitap” derseniz bu defa da tersi gerçekleşmiş olacaktır. Seslendirme hızınız ne kadar yüksek olursa olsun hatta sonsuz hızda bile olsa yine de iki sözcüğü aynı anda seslendiremezsiniz. Aynı durum hız ve konum için de geçerlidir. Hakeza bu durum zaman ve enerji için de geçerlidir. Bunun nedeni yukarıda belirtildiği gibi Planck Uzunluğu, Planck Zamanı, Planck Kütlesi ve Planck Enerjisidir. Planck zamanı, zamanın bölünemeyen en küçük parçacığıdır. Öyle ki bu zamana uzunluğun en küçük parçacığı olan Planck uzunluğundan iki adedi sığamaz. Dolayısıyla bu iki uzunluktan biri Planck zamanını terk etmeden diğeri bu zaman dilimine yerleşemez. Yani ikisi aynı anda aynı yerde olamaz. Aynı durum, enerjinin en küçük parçacığı olan Palnck enerjisi için de geçerlidir. Bir Planck zamanı iki Palnck enerjisini aynı anda barındıramaz. Özetle uzay, zaman, madde ve enerjinin en küçük parçacıklarından herhangi biri diğerinden iki adedini taşıyamaz. Mutlaka bunlardan biri önce, diğeri sonra olmak zorundadır. Eğer hareket halindeki bir arabanın hızını ve konumunu aynı anda ve aynı kesinlikte ölçmeye kalkışırsanız bunu yapmanız olanaksızdır. Elinizde sonsuz hassasiyette olan bir ölçüm cihazı olsa bile zamanı tespit ederken en nihayetinde bu zamanı Planck zamanına indirgeyebilirsiniz. Konumu tespit etmek için de konumu en fazla Planck uzunluğu miktarınca ölçebilirsiniz. Hızı tespit etmek için ise zaman veya uzunluktan birini diğerine bölmeniz veya çarpmanız gerekiyor. Bu işlemi yaparken mutlaka bölen ile bölünenden, ya da çarpan ile çarpılandan birini öncelemelisiniz. Hangisini öncelerseniz onu kesinleştirmiş, hangisini sonraya bırakmışsanız onu kesinleştirmemiş olursunuz.

          Kuantum belirsizlik ilkesinin getirdiği önemli bir sonuç vardır. Klasik fiziğe göre eğer evrendeki uzay, zaman, madde ve enerji parçacıklarının hız ve konumunu önceden bilirseniz gelecekte ne olacağını da bilebilirsiniz. Mantık açısından son derece tutarlı görünmekle birlikte kuantum belirsizlik ilkesi, kuantum sıçraması ve çift yarık deneyi bunun olanaksız olduğunu gösteriyor. Bu yüzden tahmin yürütülse bile geleceğe dair bir saniye sonrasını bile bilmek olanaksızdır. 

Z. Abidin TOPRAK

Z.ABİDİN TOPRAK

İnsanlık hangi sonuca bağlanacak?

14.05.2022

         Dünyanın yaşanmaz hale gelmesi halinde insan neslinin devam etmesini sağlamak için önerilen en güçlü çözüm, başka bir gezegene taşınmak olarak belirtiliyor. Ancak yakın çevremizde yaşamaya elverişli bir gezegen olmadığından en iyimser haliyle böyle bir gezegenin bizden yüz mily...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çeşitlilik

24.03.2022

        Çeşitlilik bir gereklilik midir, kaçınılmazlık mıdır, faydalı mıdır, zararlı mıdır ?  Bu soruların yanıtını bilmeden çoğu defa çeşitliliği bir engel olarak görür...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Hızlı Zaman Endişesi

24.02.2022

          Bir çocukla bir saatlik yolculuk yaptığınızda çocuk neredeyse her on dakikada bir size; "daha gelmedik mi" diye sorar. Başta yolculuğun bir saat süreceğini söylemiş olmanıza rağmen sık sık bu soruyla muhatap olursunuz. Siz çoğun sabırsızlığından, o da sizin sabrınızdan şikayet...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum

25.01.2022

         Kuantum fiziği veya kuantum mekaniği evreni “miktarlar” üzerinde açıklayan bir bilimdir. Buna nicem veya dalga mekaniği de denir. Kuanta, “miktar” demektir. Latince kökenli bu kelimenin orijinali  kuantus, yani “ne büyüklükte ne kadar” anlamındadır. Do...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çift Yarık Deneyi (Young Deneyi)

30.11.2021

          Çift yarık deneyi; fizik, optik ve kuantum fiziğine çok değerli katkılar sunmuş...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Dolanıklık

25.11.2021

           Atom altı noktasal parçacıklardan her birinin diğeriyle aynı olan bir eş parçacığı vardır. Bunların birbirinden tek farkı biri hangi yöne doğru dönüyorsa eşi bunun tersi yönünde dö...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Yokluk

15.11.2021

             Yokluk denince çoğumuzun aklına içinde hiçbir şeyin bulunmadığı boş bir alan, ya da boş ve karanlık bir ortam gelir. Halbuki boşluk ve alan uzaya ait uç boyutlu bir varlıktır ve içinde hiçbir şey olmasa da bu alanlar yokluk demek değildir. Bunu böyle algılamamızın nedeni yokluğu, ona yakın bir va...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Sıçraması

08.11.2021

             Kuantum sıçraması kavramı, ilk defa 1913’te Danimarkalı fizikçi Niels Bohr tarafından kullanılarak bilim literatürüne girdi. Bu, aynı zamanda modern atom teorisiydi. Buna göre atom çeki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Işığın Gizemli Dünyası

21.10.2021

       ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kaçınılmazlık

13.09.2021

Kaçınılmazlık deneyden daha güçlü bir argümandır. Deney düzeneklerinde hesaba katılmayan küçük bir ayrıntı olabilir ve bu ayrıntı yüzünden deneyin sonucu farklı çıkabilir veya sonuç aynı olduğu halde neden farklı olabilir. Fakat kaçınılmazlık alternatifsiz seçenektir.  Eğer  2+X = ? diye bir soru sorulursa hem X’in değeri için sonsuz s...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

SU

06.08.2021

Su, bir oksijen ve iki hidrojen elementinden oluşan kimyasal bir bileşiktir. Oksijenin yakıcı, hidrojenin de yanıcı olmasına karşın su yangın söndürücü bir özelliğe sahiptir. Tadı ve kokusu olmayan suyun rengi hafif mavidir. Bunun nedeni kırmızı dalga boylarındaki  ışığı bir miktar emmesidir.  Canlılar için su kaçınılmazdır. Bazı mikroo...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Büyüklük ve Küçüklüğü Tasarlamak

26.07.2021

Bir gün evinizin kapısını açıp içeri girdiğinizde evdeki eşyanın, olduğundan daha büyük veya daha küçük olduğunu görürseniz ne düşünürsünüz? Söz gelimi masanızdaki 30 santimetrelik cetvelin 3 metre kadar uzadığını, çamaşır makinanızın kibrit ku...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Algı Ötesi Tek Yönlülük

28.06.2021

Tabiatta çok değerli ve bir o kadar da cazip sırlar bulunmaktadır. Bu sırlar bazen algılarımıza sığmayan, bazen çok ilginç, bazen de evren içinde...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Canlılık

31.05.2021

  Eğer bir gün yürürken yol kenarında bulunan bir kaya parçasının kımıldadığını, hareket edip yürüdüğünü, sonra size dönüp gülümsediğini ve “gel” diye seslendiğini görürseniz, ya küçük dilinizi yutar ya da tabana kuvvet d...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Mesafeler

29.04.2021

               Mesafe nedir, mesafeler olmasaydı bütün her şey nasıl görünecekti, bilinen en uzun ve en kısa mesafe hangileridir, bunların arasındaki oransal ortalama ne kadardır? Bu mesa...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şey Ne Kadardır? (Evrenin Miktarı)

30.03.2021

Evren beş ana varlıktan oluşuyor. Bunlar; uzay, zaman, madde, enerji  ve bilgidir. Evren 13.8 milyar yıl önce Big-Bang (Büyük Patlama) ile bir sıfır hacim içinde (yoktan) var edildi. Bu olay en b...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kara Delikler

18.03.2021

Kara delikler birer maddedir. Kara delikleri anlamak için öncelikle maddenin nasıl oluştuğu, nasıl topaklandığı ve kütle çekim kuvvetinin uzay ve zamanı nasıl deforme ettiğini bilmek gerekiyor. Kütlesi olan her varlık kütle çekim...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zamanda Yolculuk Yapılabilir mi?

17.02.2021

Aslında ışık ve ışık hızında yol alan enerji parçacıkları hariç diğer her şey zamanda yolculuk yaparlar. Yolculuk denince çoğu insan bunu uzayda  yapılan yolculuk olarak anlıyor. Teorik olarak yolculuk uzayda, zamanda ve ikisinde olmak üzere üç şekilde yapılabilir. Uzay veya zamanın  iki noktası  arasında alınan mesafeye yolculuk d...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İhtiyaç, Kaynak ve Bölüşüm Problemi

12.02.2021

Eğer ihtiyaçlar sınırlı ve kaynaklar sınırsız olsaydı iktisat bilimine gerek olmazdı.  Tıpkı hastalık ve ölümün olmaması halinde tıp bilimine ihtiyaç duyulmayacağı gibi. Fakat insan ihtiyaçları sonsuz, dünya kaynakları ise sınırlıdır. Bu, ihtiyaç – kaynak ilişki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Onu nasıl hayal etmek isterdiniz?

13.01.2021

Sevdiğiniz bir insanı nasıl hayal etmek istersiniz? Fiziğini, giyimini, yaşını, karekterini, eylem, düşünce ve yaklaşımlarını nasıl tasvir edersiniz? Sözgelimi onu kusursuz görebilir veya ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Adalet mi, İyilik mi?

27.11.2020

Adalet kavramı  iyilik veya kötülük kavramlarından daha farklı bir durumu ifade eder.  Adalet; iyilikte de kötülükte de eşit fırsatlara sahip olmayı ifade eder.  Yüce Alla...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şeyin Teorisi (Sicim Kuramı)

23.11.2020

              Her şey ne demektir? Her şey bir şeyden mi yaratıldı ? Eğer böyleyse madde, enerji, zaman,...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu?

20.11.2020

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu? ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Bu Akşam Her Şey Büyüyecek

16.11.2020

Bir pazar sabahı koltuğunuza yan uzanmış sehpadan kahvenizi yudumluyorsunuz. Ancak birazdan sıra dışı bir olay gerçekleşecek. Elinizi tekrar fincana uzattığınızda fincanınızın bir tas kadar büyüdüğünü göreceksiniz. Büyük bir şaşkınlıkla elinizi çekip fincana odaklanacaksınız. Şaşkınlığınız her saniye artmaktadır, çünkü fincan her saniye düzenli ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadını ve Erkeği Tasarlamak

02.11.2020

Bir erkek için kadın ne kadar caziptir? Aynı şekilde bir kadın için erkek ne kadar caziptir? Her bir soruyu muhatabına sormak daha anlamlıdır. Henüz yaratılmazdan önce erkek-dişi veya kadın ve erkek gibi iki cazip cinsiyet kimin aklına gelebilirdi? Kim bunları tasarlayıp h...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kapılardaki Yazı

30.10.2020

Adam hayretler içindeydi. Alacaklı olduğu herkes onar dakika arayla kendisine borcunu ödemeye geliyordu. Borçluların başına saksı mı düşmüştü, yoksa gece hep beraber rüya mı görmüşlerdi?  Hiçbir umudu kalmamışken bir anda iflastan kurtulmuş ve tekrar eski zenginliğine kavuşmuştu. Art...

Devamını Gör