Kara delikler birer maddedir. Kara delikleri anlamak için öncelikle maddenin nasıl oluştuğu, nasıl topaklandığı ve kütle çekim kuvvetinin uzay ve zamanı nasıl deforme ettiğini bilmek gerekiyor. Kütlesi olan her varlık kütle çekim  kuvvetine sahiptir.  Evren yaratıldıktan 380 bin yıl sonra atom çekirdekleri, ardından da atomlar var oldu. Enerji, higgs alanından (Tanrı Parçacığı alanı) geçerken yoğunlaşıp kütle kazandı. Peter Higgs, enerjinin kütle kazanması için bir parçacığın var olmasının zorunlu olduğunu öne sürmüştü. Bu parçacığın arayışı içinde çalışma yaparken, bir türlü varlığını ispatlayamadığı için sinirlenip; “kahrolası tanrı parçacığı !”  dediği için bu parçacığın diğer bir ismi de Tanrı Parçacığı olarak kaldı. 4 Temmuz 2012 yılında CERN’deki parçacık hızlandırıcısı  deney laboratuvarında bu parçacığın bütün özelliklerini taşıyan bir parçacık bulundu. Nihayet bilim insanları 14 Mart 2013 yılında bu parçacığın var olduğunu açıkladılar. Verilen fizik Nobel Ödülü ise Peter Higgs’in anısına atfedildi. Böylece ilk maddenin nasıl var olduğu da öğrenilmiş oldu.   İlk oluşan madde hidrojendi. Hidrojen bir proton ve bir elektrondan oluşan en basit elementtir.  Bu evrede evren hidrojen gazıyla doluydu. Kütle çekim kuvvetinin etkisiyle gazlar belli kümeler halinde yoğunlaşmaya başladı. Yoğunlaşan bu ilk madde topakları kütle çekim etkisiyle etraftaki diğer hidrojen gazlarını da kendine çekerek etrafını temizledi.  Böylece ilk madde topakları bir yanda büyürken bir yandan da sıkışıp yoğunlaşıyordu. Nihayet yakın çevresinde gaz kalmayınca kendisini sıkıştırıp yoğunlaşmaya devam etti. Bu yoğunlaşma sonucunda topaklanan madde küresel bir şekil aldı ve merkezinde yüksek basınç ve sıcaklıklar oluşmaya başladı. Kütle çekim etkisinden kaynaklanan bu yüksek basınç hidrojen atomlarının çekirdeğini birleşmeye zorlayarak daha ağır bir element olan helyumu oluşturdu. Böylece iki hidrojen atomundan iki protona sahip bir helyum  elementi oluştu. Ancak helyumda birleşen iki protonun kütlesi  iki hidrojen atomuna ait müstakil iki protonun kütle miktarından daha azdı. Aradaki fark enerjiye dönüşerek nükleer  füzyon olarak adlandırılan reaksiyon gerçekleşmeye başladı. Açığa çıkan bu devasa enerji  madde topaklarını patlatarak ilk yıldızların (Güneşlerin) oluşmasına neden oldu. Güneşlerin ilk gerçek doğuşu bu şekilde gerçekleşti. Bunlar sürekli olarak hidrojeni helyuma dönüştürerek ısı ve ışık enerjisini üretti ve etrafı aydınlatmaya başladı. Böylece İlk defa gökyüzünde parlak cisimler belirmeye başladı. Güneşimiz de evren yaratıldıktan 8.8 milyar yıl sonra yanı günümüzden beş milyar yıl önce bu şekilde oluştu. Bize yakın olduğu için buna Güneş isimi verildi fakat aslında her yıldız bir güneş, her güneş de bir yıldızdır. Daha küçük madde topaklarının ise; kütle çekim kuvveti ve basıncı daha az olduğundan bunlar gezegen, gezegenimsi ve meteor olarak kaldı. Yıldızlar bulutsu adı verilen devasa gaz kümelerinin içinde var olurlar.

Ancak bütün yıldızların serüveni aynı değildir. Bazı yıldızlar daha büyük ve daha yoğun gazların (Bulutsu) içinden doğarak daha çok gaz topladı ve daha ağır kütlelere sahip oldu. Öyle ki Güneşimizden milyarlarca kat daha ağır yıldızlar vardır. (Güneşimiz dünyanın 333 bin  katı kadar daha ağır, 1,3 milyon katı kadar daha büyüktür. Dünyanın hacmi yaklaşık bir trilyon kilometre küp, ağırlığı ise yaklaşık altı  sekstilyon tondur) Güneşimizin yaklaşık 1,4 ile üç katı arasında olan  yıldızlar, kendi içindeki hidrojen yakıtını tüketip hepsini helyuma dönüştürdükten sonra bu defa aynı basıncın etkisiyle helyumu, daha ağır bir element olan karbona dönüştürmeye başlar. Sonra daha ağır elementler oluşmaya başlar. Daha ağır elementler oluştukça yıldız biraz daha sıkışmış ve yoğunlaşmış olur. Yıldız bu aşamaya geldiğinde ağır elementler merkezde sıkışır ve elektromanyetik kuvvet ile güçlü nükleer kuvvet merkezden kabuğa doğru kütle çekim kuvvetinin aleyhine bir  kuvvet uygular. Bu kuvvetin etkisiyle yıldız devasa bir kuvvetle patlayarak maddesini uzaya savurur. Bu patlamaya süpernova  denir. Bundan daha büyük patlamalara da hipernova denir. Bu patlamalardan her birinin yaydığı ışık bir galaksinin toplam ışığından fazla olabilir. Süpernova ve hipernovalardan toz halinde savrulan madde ve elementler milyonlarca veya milyarlarca yıl yolculuk yaparak diğer gök cisimlerine kadar ulaşır. Dünyamızda bulunan ağır elementler de bu patlamalar sonucunda gezegenimize ulaşmıştır. Kullandığımız demir, kadınların kullandığı altın bilezikler ve diğer altın ve gümüş takıların hepsi milyonlarca veya milyarlarca yıl yolculuk yaparak tozlar halinde dünyamıza ulaşan elementlerdir. Süpernova veya hipernovalardan geriye kalan çekirdek çok fazla ağır element bulunduruyorsa çekirdek kendi üstüne çökmeye devam eder ve yıldızda bulunan elementlerin atom çekirdekleri birleşmeye mecbur kalır. Atom çekirdeğinde bulunan elektron ve protonlar  birleşerek nötronlara dönüşür. Böylece yıldızın materyali de nötronlara dönüşmüş olur. Bunlara nötron yıldızları denir. Nötron yıldızlarının ağırlığı Güneşimizden daha büyük olmasına rağmen hacmi yaklaşık 10-300 kilometre civarındadır. Bu yıldızların bir çay kaşığı kadarlık madde miktarı bir milyar tondan daha ağır gelir. Yıldız, çok az miktardaki nötron ve elektronun dışında neredeyse tamamı protonlardan oluşur. Daha sonra bu protonlar elektronlarla birleşerek tamamına yakını nötronlara dönüşür. Bu tür yıldızlar daha fazla çökemezler. Bunun nedeni Pauli Dışarlama ilkesidir. Yani yıldızın kütlesi ile atom çekirdeğinin yoğunluk düzeyi eşitlendiğinde çökme durur ve daha fazla sıkışma gerçekleşmez.  Çünkü aynı tip fermiyonlar aynı kuantum durumuna geçemezler. Kuantum mekaniğine ait bu yasa, ilkin Avusturyalı fizikçi Wolfgang Pauli tarafından keşfedildi. Nötron yıldızlarının hacmi küçüldükçe açısal momentum nedeniyle dönme hızları artar ve kendi ekseni etrafında bir saniye içinde 700’den fazla dönme gerçekleştirirler. Nötron yıldızlarının bir kısmı düzenli ve periyodik şekilde radyo ve x ışınları yayarlar. Bunlara pulsar ya da atarca denir. Güneşimizin üç katından daha ağır olan yıldızlarda ise çökme devam eder. Öyle ki kütle çekim kuvvetini ne elektron basıncı (elektro manyetik kuvvet) ne de nötron basıncı (güçlü nükleer kuvvet) yenebilir. Yıldız, kütle çekim kuvvetinin etkisiyle öyle güçlü bir şekilde sıkıştırılır ki nihayet yıldızın bütün maddesi, molekülleri, atomları, elektronları, atom çekirdekleri ve çekirdeğin içindeki atom altı parçacıkların hepsi tek bir noktada sıkışır. Bu sıkışma sıfır hacme ulaştığında ise kara delik oluşmaya başlar. Kara delikler, hacmi olmayan ancak sonsuz yoğunluğa sahip nesnelerdir. Bunlar ağırlık ve kütle çekim kuvvetinden hiçbir şey kaybetmeksizin kendilerini kaybeden nesnelerdir. Kara delikler; kütle, olay ufku, kütle çekim kuvveti, ve kara  cisim ışımasından (Hawking ışıması) ibarettir. Olay ufku, madde veya ışığın kara deliğin çekim gücünden kaçamadığı küresel sınırdır. Bu sınıra giren hiçbir şey kara deliğin içine düşmekten kurtulamaz. Bu sınıra giren ışığın dahi kaçamadığı bu nesnelerin gözle veya herhangi bir görüntüleme cihazıyla görmek olanaksızdır. Bunun nedeni ışığın kara delikten çıkamamasıdır. Görme olayının gerçekleşmesi için nesneden gözümüze ışığın gelmesi gerekiyor. Fakat kara delikler ışığı da hapsettiğinden ve bir daha geri göndermediğinden  onları görmek olanaksızdır. Fakat kara delikler, etrafındaki gaz ve maddeyi çevresinde döndürüp merkezine çekerken bu gaz ve maddeler sürtünmenin etkisiyle ısınıp parlar ve radyasyon yayarlar. Böylece kara deliğin çevresinde gerçekleşen bu ısı, ışık ve radyasyon kara deliğin siyah siluetini ortaya çıkarır.

Kara deliklerin varlığı, Albert Einstein’ın genel görelilik kuramına ilişkin denklemlerinden yola çıkarak Karl Schwarzschild tarafından ön görüldü. Schwarzschild, "Einstein alan denklemleri”nin çözümünü yayınlayarak kara deliklerin var olması gerektiğini iddia etti. O dönemde  kara delik ismi Schwarzschild cismi veya kapalı yıldız olarak tanımlandı. Sonraki çalışmalarda bütün kuramsal fizikçiler kara deliklerin var olduğunu kabul etti. Yıllarca süren uzun çalışmalar sonucunda nihayet Olay Ufku Teleskop’u ile (Uluslararası radyo teleskop ağı) bizden 53 milyon ışık yılı uzaklıktaki M87 Galaksisi’nin (Messier 87) merkezinde bulunan süper kütleli kara deliğin fotoğrafı çekildi.  10 Nisan 2019 tarihinde Türkiye saatiyle saat: 16:00 civarında dünyaya gösterilen bu fotoğraf karesinin maliyeti bir hayli yüksekti. 200 kişilik bir ekibin birkaç yıllık çalışması sonucunda elde edilen bu kare 52 milyon dolara mal oldu. Bu fotoğraf, ancak dünya büyüklüğündeki bir teleskopla çekilebilirdi. Bu yüzden bir bilgisayar ağına bağlanmış 8 teleskop, dünyanın çeşitli coğrafyalarına yerleştirilerek dünya büyüklüğünde tek bir teleskobun işlevselliği sağlandı. Bu teleskoplar dört gece boyunca atom saati hassasiyetindeki bir senkronizasyonla galaksinin merkezine yönlendirildi.  Elde edilen beş petabyte düzeyindeki veriler çok gelişmiş süper bilgisayarlarda iki yıl boyunca işlenerek bu fotoğraf karesi elde edildi. Böylece kara deliklerin varlığı somut bir şekilde kanıtlanmış oldu.

Bütün kütleler gibi kara delikler de uzayı ve zamanı büker. Ancak kara deliklerin devasa ağırlığı uzay ve zamanın tek bir noktasında yoğunlaştığı için uzayı ve zamanı daha çok ve daha keskin bir şekilde büker. Öyle ki uzay zaman ve hacim  bu noktada anlamını yitirir ve kara deliğin içinde zaman tamamen durur, mesafe ise tamamen ortadan kalkar. Kara deliğin çevresinde ise uzay ve zamanın uçları yakınlaşır. Böylece binlerce ışık yıl uzaklığındaki mesafeler kısalır ve uzak mesafeler çok kısa zamanda geçilebilir. Buna solucan delikleri denir.  Kara deliğin olay ufku sınırına giren hiçbir şeyin geri dönme şansı yoktur. Bu sınırdan içeri giren ışığın dahi kurtulma şansı bulunmuyor. Işık bir enerji türü olduğundan ve kütlesi olmadığından kütle çekim kuvveti tarafından çekilemez. Fakat ışık, kütle çekim kuvveti nedeniyle değil, uzayın bükülmesi nedeniyle kara deliğin içine çekilir. Uzayın altında başka bir zemin (Uzay) olmadığı için ışık, uzayın eğimini takip etmek zorundadır. Kara deliğin büktüğü uzay ise sınırsız olduğundan içine giren ışık bu sonsuz yolculuğa inmek mecburiyetindedir. Bu, dibi olmayan bir kuyuya düşen taş gibi sonsuza kadar yolculuk etmek demektir. Eğer bükümün bir sonu olsaydı ışık o sona ulaştığında tekrar yukarıya doğru yolculuk yapıp bu uzay çukurunu aşmış olacaktı. Fakat ne var ki kara deliklerin uzayda açtığı delik sonsuz derinliktedir. Kara delikler bir çeşit uzayda ve zamanda delik açarlar. Deliğin öbür ucunda ne olduğuna ilişkin bazı teoriler vardır. Bunlardan biri de deliğin diğer ucunda beyaz deliklerin var olduğuna ilişkindir. Bazı teorisyenler kara deliğin diğer ucunda farklı bir boyuta ya da paralel evrenlere geçiş olabileceğini öne sürmüşlerdir. Fakat kara deliklerin içinde bildiğimiz fizik kuralları işlemediğinden buna ilişkin bilgiler son derece sınırlıdır.

Kara deliğe doğru seyahat eden iki kişiden biri olay ufkunun dışında kalıp diğeri olay ufkunu geçerse ne olur? Olay ufkunu geçen kişi (Eğer yaşayabilseydi) önce kara delik merkezine bakan uzuvları, sonra da vücudun geri kalan kısmı incelip tel halini alır ve uzayıp kara deliğin merkezine doğru çekilirdi. Bu süreçte hızı ışık hızına yakın, fakat zaman çok yavaşlayacaktı. Merkezde sıfır hacme ulaştığı andan itibaren ise zaman tamamen duracak mesafe de tamamen bitecekti. Bu aşamada da yaşayabilseydi zamanın bükülmesi nedeniyle kendini aynı anda hem geçmişte, hem gelecekte hem de şimdiki zamanda bulabilecekti. Fakat bu, hacim ve görüntü olarak olmayacaktı. Çünkü hacmi sıfırlanacağı için sadece ağırlık, bilinç ve kuvvet olarak gerçekleşecekti.  Yani farklı zamanlarda birden fazla kişi olurdu.  Olay ufkunun dışında kalan kişi ise arkadaşının önce tel haline gelip uzadığını görecek ve bir süre sonra bir yerde donup kaldığını görecekti. Kara deliklerin bir diğer özelliği ise bilgide azaltma yapmasıdır. Herhangi bir madde mevcut haliyle çok sayıda bilgi içermektedir. Bu madde değiştikçe de ihtiva ettiği önceki bilgiler yeni bilgilere dönüşmektedir. Yani bilgi tamamen yok olmamaktadır. Fakat bu madde, kara deliğin içine düştüğünde çekim ve ağırlık dışında kalan diğer bilgiler de (Hacim, geometrik şekil, renk, ısı, hareket, yön vb) kara deliğin içine girecek ve evrenin toplam bilgisinden eksilip tamamen yok olacaktır. Kara deliğin içine düşmeden önceki bilgileri ise var olmaya devam edecektir.

Z. Abidin TOPRAK

Z.ABİDİN TOPRAK

Üst Akılsız

09.10.2024

Küresel veya lokal düzeyde konsolide edilmiş hiyerarşik üst akıllar bulunur. Bunlar, ortamın bütün koşullarını, belirledikleri hedefler doğrultusunda şekillendirmeye çalışırlar. Bunun için oyun, yanıltma, inandırma, inkar etme, yönlendirme, gizleme, ajite etme, kamuoyu oluşturma, tahrik etme, ayrıştırma,...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

bir uzaylı ile röportaj

14.08.2024

-Uzaydan baktığınızda sizce biz insanlar neden birbirimize acı çektirip birbirimizi öldürüyoruz? -Birincisi her zaman hak ettiklerinizden fazlasını almak istiyorsunuz. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Üç temel sosyal formül

26.07.2024

Bütün din, mezhep, ideoloji, felsefe, dünya görüşü, kültür, yönetim, yaşam tarzı ve sosyal ilişkilerin doğru veya yanlış olduğunu test etmenin temel bir formülü vardır. Bu formül aynı zamanda birbirinden ne kadar farklı olursa olsun bütün ins...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Ağırlaşmak (Öykü)

23.07.2024

              Genç kadın uzandığı çimlerin üstünde dalların arasında görünen gök yüzünün maviliğine bakıyordu. Sonra birden yere doğru çekilmekte olduğunu hissetti. Bedeni ağırlaşıyor ve çimlere daha çok basınç uyguluyordu. Gördüğü karmaşık rüyanın son kısmı böyleydi. Muhtemelen yere doğru çekilmenin etkisiyl...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Üç temel sosyal formül

19.07.2024

Bütün din, mezhep, ideoloji, felsefe, dünya görüşü, kültür, yönetim, yaşam tarzı ve sosyal ilişkilerin doğru veya yanlış olduğunu test etmenin temel bir formülü vardır. Bu formül aynı zamanda birbirinden ne kadar farklı olursa olsun bütün insanlara adil ve ortak bir zemin sunuyor. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Dünyanın panoramik fotoğrafı

04.06.2024

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İnsan ilişkilerinde değer ıstırabı

31.05.2024

İnsan ilişkilerinde yaşanan önemli sorunlardan biri muhataba verilen değer ve bunun karşılığı konusudur. Hemen hemen herkes muhatabına verdiği değer ile bunun karşılığı olan sonuçtan rahatsızlığını dile getirir. Çoğu insan; ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zamanın Yönü Tersine Döndürülebilir mi?

29.09.2023

         Her madde ve enerji bütün veya parçalar halinde uzayda yolculuk yapar. Madde ve enerji parçalarının bu yolculukta ileriye, geriye, yukarıya, aşağıya, sağa, sola ve bunların arasında kalan bütün açılarda hareket etmeleri mümkündür. Hareketin tek bir yönü olmakla birlikte gidilen yönün tersine geri dönmek, herha...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Referanslar

25.09.2023

       Referans; herhangi bir büyüklüğün miktarına kaynak, ölçü veya kıyas oluşturan başka bir büyüklüktür.  Evrende bulunan her şeyin bir miktarı vardır. Bu miktarların ne kadar az, çok, büyük veya küçük, olduğu ancak başka bir referansa göre belirlenebilir. Hiçbir büyüklük tek baş...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Aşırı hızlardaki sükunet

23.07.2023

Maddelerdeki elektronlar saniyede 300 bin kilometreye yakın hızlarda hareket ediyor. Dünya, kendi ekseni etrafında saatte 1670 km, Güneş’in etrafında saatte 107.000 km hızla dönüyor. Güneş, kendi etrafında saatte 7.000 km, bütün gezegenleriyle birlikte bir sistem olarak Samanyolu Galaksisi’nin etraf...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İstemediğimiz olayları hayatımızın geçmişinden silmemiz mümkün mü? (Zaman oyunları)

02.06.2023

Masanızdaki kâğıda kalemle derin bir çizgi çiziyorsunuz. Çizginin izi, kâğıdın altındaki deri kaplamada da çıkıyor, hatta aynı çizginin izi derinin altındaki ahşap yüzeye de geçiyor. Sonra kağıttaki çizgiyi siliyorsunuz, deriyi deforme eden çizik izini de düzeltip eski durumuna getiriyorsunuz, daha sonra da ahşap ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Schrödinger’in Kedisi

30.04.2023

Schrödinger’in kedisiGünümüz dünya insanlarının yaklaşık % 95’i Schrödinger’in kedisinin hayatı...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Pencerenizden içeri girenler

31.12.2022

Açık bıraktığınız pencerenizden evinizin içine soğuk, dolu, toz böcek, gürültü, fare veya hırsız girebilir. Bunlar evinizin içine girdiğinde sizin için dört seçenek belirecektir. Bunlardan biri;...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Maddenin ana taşıyıcı kolonları

21.12.2022

Bir binayı taşıyan ana güç, kolonlarıdır. Bu yüzden en sağlam olması gereken de yine kolonlardır. Bu güvence insan için son derece önemlidir. Ne var ki her şeye rağmen bütün madde ve cisimler görece kolaylıkla parçalanabilirler. Bunun tek istisnası ise atom çekirdeğidir. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Şeytan diyor ki;

13.12.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Tuğla

11.11.2022

      "Temeline harç olmak" ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Tanımsız

27.10.2022

Acıları yere gömmek vardı yeryüzünde mutlu kalmak İnsanlar gömüldü yere ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Görgüsüzlük

17.10.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Akıl ve acı

25.09.2022

George Floyd, ABD’nin beyaz polisi tarafından, diziyle boğazına 9 dakika boyunca bastırılmas...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İyi bir kötülük türü yoktur

19.08.2022

En kötü kötülük iyi bir değer adına işlenen kötülüklerdir. Allah adına bir kötülük işlendiğinde  iki seçenek aktive olmaya başlar. Ya insanlar Allah’a teslimiyet göstermeye devam edip o kötülüğü meşru görecek, destekleyecek ve Allah’ın rızasını kazanm...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Ücretsiz güzellik merkezi

02.08.2022

İnsanların çoğu genellikle dışına yatırım yapıyor. Dışa yapılan yatırım zamanla bozulur. İçe yapılan yatırım ise kalıcıdır. Şöyle bir güzellik merkezi düşünün: -Her türlü kötü ahlak güzelleştirilir. ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadınlar ve erkekler

18.07.2022

...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadife Kaplı Çöpler

17.06.2022

              Evdeki halınızı severek almışsınız. Ama yorgan diye kimin üstünü o halıyla örterseniz üzerinden fırlatıp atacaktır. Buzdolabınız gayet güzeldir. Fakat içine ayakkabılarınızı koyarsanız kimse o dolabın kapısını açmayı istemez. Işıl ışıl parlayan güzel tencerenizi ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İnsanlık hangi sonuca bağlanacak?

14.05.2022

         Dünyanın yaşanmaz hale gelmesi halinde insan neslinin devam etmesini sağlamak için önerilen en güçlü çözüm, başka bir gezegene taşınmak olarak belirtiliyor. Ancak yakın çevremizde yaşamaya elverişli bir gezegen olmadığından en iyimser haliyle böyle bir gezegenin bizden yüz mily...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çeşitlilik

24.03.2022

        Çeşitlilik bir gereklilik midir, kaçınılmazlık mıdır, faydalı mıdır, zararlı mıdır ?  Bu soruların yanıtını bilmeden çoğu defa çeşitliliği bir engel olarak görür...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Hızlı Zaman Endişesi

24.02.2022

          Bir çocukla bir saatlik yolculuk yaptığınızda çocuk neredeyse her on dakikada bir size; "daha gelmedik mi" diye sorar. Başta yolculuğun bir saat süreceğini söylemiş olmanıza rağmen sık sık bu soruyla muhatap olursunuz. Siz çoğun sabırsızlığından, o da sizin sabrınızdan şikayet...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum

25.01.2022

         Kuantum fiziği veya kuantum mekaniği evreni “miktarlar” üzerinde açıklayan bir bilimdir. Buna nicem veya dalga mekaniği de denir. Kuanta, “miktar” demektir. Latince kökenli bu kelimenin orijinali  kuantus, yani “ne büyüklükte ne kadar” anlamındadır. Do...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Belirsizlik İlkesi

24.12.2021

               Werner Heisenberg ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Çift Yarık Deneyi (Young Deneyi)

30.11.2021

          Çift yarık deneyi; fizik, optik ve kuantum fiziğine çok değerli katkılar sunmuş...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Dolanıklık

25.11.2021

           Atom altı noktasal parçacıklardan her birinin diğeriyle aynı olan bir eş parçacığı vardır. Bunların birbirinden tek farkı biri hangi yöne doğru dönüyorsa eşi bunun tersi yönünde dö...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Yokluk

15.11.2021

             Yokluk denince çoğumuzun aklına içinde hiçbir şeyin bulunmadığı boş bir alan, ya da boş ve karanlık bir ortam gelir. Halbuki boşluk ve alan uzaya ait uç boyutlu bir varlıktır ve içinde hiçbir şey olmasa da bu alanlar yokluk demek değildir. Bunu böyle algılamamızın nedeni yokluğu, ona yakın bir va...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kuantum Sıçraması

08.11.2021

             Kuantum sıçraması kavramı, ilk defa 1913’te Danimarkalı fizikçi Niels Bohr tarafından kullanılarak bilim literatürüne girdi. Bu, aynı zamanda modern atom teorisiydi. Buna göre atom çeki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Işığın Gizemli Dünyası

21.10.2021

       ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kaçınılmazlık

13.09.2021

Kaçınılmazlık deneyden daha güçlü bir argümandır. Deney düzeneklerinde hesaba katılmayan küçük bir ayrıntı olabilir ve bu ayrıntı yüzünden deneyin sonucu farklı çıkabilir veya sonuç aynı olduğu halde neden farklı olabilir. Fakat kaçınılmazlık alternatifsiz seçenektir.  Eğer  2+X = ? diye bir soru sorulursa hem X’in değeri için sonsuz s...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

SU

06.08.2021

Su, bir oksijen ve iki hidrojen elementinden oluşan kimyasal bir bileşiktir. Oksijenin yakıcı, hidrojenin de yanıcı olmasına karşın su yangın söndürücü bir özelliğe sahiptir. Tadı ve kokusu olmayan suyun rengi hafif mavidir. Bunun nedeni kırmızı dalga boylarındaki  ışığı bir miktar emmesidir.  Canlılar için su kaçınılmazdır. Bazı mikroo...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Büyüklük ve Küçüklüğü Tasarlamak

26.07.2021

Bir gün evinizin kapısını açıp içeri girdiğinizde evdeki eşyanın, olduğundan daha büyük veya daha küçük olduğunu görürseniz ne düşünürsünüz? Söz gelimi masanızdaki 30 santimetrelik cetvelin 3 metre kadar uzadığını, çamaşır makinanızın kibrit ku...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Algı Ötesi Tek Yönlülük

28.06.2021

Tabiatta çok değerli ve bir o kadar da cazip sırlar bulunmaktadır. Bu sırlar bazen algılarımıza sığmayan, bazen çok ilginç, bazen de evren içinde...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Canlılık

31.05.2021

  Eğer bir gün yürürken yol kenarında bulunan bir kaya parçasının kımıldadığını, hareket edip yürüdüğünü, sonra size dönüp gülümsediğini ve “gel” diye seslendiğini görürseniz, ya küçük dilinizi yutar ya da tabana kuvvet d...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Mesafeler

29.04.2021

               Mesafe nedir, mesafeler olmasaydı bütün her şey nasıl görünecekti, bilinen en uzun ve en kısa mesafe hangileridir, bunların arasındaki oransal ortalama ne kadardır? Bu mesa...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şey Ne Kadardır? (Evrenin Miktarı)

30.03.2021

Evren beş ana varlıktan oluşuyor. Bunlar; uzay, zaman, madde, enerji  ve bilgidir. Evren 13.8 milyar yıl önce Big-Bang (Büyük Patlama) ile bir sıfır hacim içinde (yoktan) var edildi. Bu olay en b...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zamanda Yolculuk Yapılabilir mi?

17.02.2021

Aslında ışık ve ışık hızında yol alan enerji parçacıkları hariç diğer her şey zamanda yolculuk yaparlar. Yolculuk denince çoğu insan bunu uzayda  yapılan yolculuk olarak anlıyor. Teorik olarak yolculuk uzayda, zamanda ve ikisinde olmak üzere üç şekilde yapılabilir. Uzay veya zamanın  iki noktası  arasında alınan mesafeye yolculuk d...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

İhtiyaç, Kaynak ve Bölüşüm Problemi

12.02.2021

Eğer ihtiyaçlar sınırlı ve kaynaklar sınırsız olsaydı iktisat bilimine gerek olmazdı.  Tıpkı hastalık ve ölümün olmaması halinde tıp bilimine ihtiyaç duyulmayacağı gibi. Fakat insan ihtiyaçları sonsuz, dünya kaynakları ise sınırlıdır. Bu, ihtiyaç – kaynak ilişki...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Onu nasıl hayal etmek isterdiniz?

13.01.2021

Sevdiğiniz bir insanı nasıl hayal etmek istersiniz? Fiziğini, giyimini, yaşını, karekterini, eylem, düşünce ve yaklaşımlarını nasıl tasvir edersiniz? Sözgelimi onu kusursuz görebilir veya ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Adalet mi, İyilik mi?

27.11.2020

Adalet kavramı  iyilik veya kötülük kavramlarından daha farklı bir durumu ifade eder.  Adalet; iyilikte de kötülükte de eşit fırsatlara sahip olmayı ifade eder.  Yüce Alla...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Her Şeyin Teorisi (Sicim Kuramı)

23.11.2020

              Her şey ne demektir? Her şey bir şeyden mi yaratıldı ? Eğer böyleyse madde, enerji, zaman,...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu?

20.11.2020

Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu? ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Bu Akşam Her Şey Büyüyecek

16.11.2020

Bir pazar sabahı koltuğunuza yan uzanmış sehpadan kahvenizi yudumluyorsunuz. Ancak birazdan sıra dışı bir olay gerçekleşecek. Elinizi tekrar fincana uzattığınızda fincanınızın bir tas kadar büyüdüğünü göreceksiniz. Büyük bir şaşkınlıkla elinizi çekip fincana odaklanacaksınız. Şaşkınlığınız her saniye artmaktadır, çünkü fincan her saniye düzenli ...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kadını ve Erkeği Tasarlamak

02.11.2020

Bir erkek için kadın ne kadar caziptir? Aynı şekilde bir kadın için erkek ne kadar caziptir? Her bir soruyu muhatabına sormak daha anlamlıdır. Henüz yaratılmazdan önce erkek-dişi veya kadın ve erkek gibi iki cazip cinsiyet kimin aklına gelebilirdi? Kim bunları tasarlayıp h...

Devamını Gör

Z.ABİDİN TOPRAK

Kapılardaki Yazı

30.10.2020

Adam hayretler içindeydi. Alacaklı olduğu herkes onar dakika arayla kendisine borcunu ödemeye geliyordu. Borçluların başına saksı mı düşmüştü, yoksa gece hep beraber rüya mı görmüşlerdi?  Hiçbir umudu kalmamışken bir anda iflastan kurtulmuş ve tekrar eski zenginliğine kavuşmuştu. Art...

Devamını Gör